[EBOOK] NHỮNG VẤN ĐỀ HÓA SINH HỌC HIỆN ĐẠI (TẬP I), GS. TSKH. NGUYỄN HỮU CHẤN (CHỦ BIÊN) ET AL., NXB KHOA HỌC KỸ THUẬT

Hóa sinh là môn học dựa trên nền tảng của hóa học và sinh học, có liên quan đến nhiều ngành khoa học như hóa lý, vật lý... đồng thời được ứng dụng trong nhiều ngành khoa học như y dược học, di truyền học, công nghệ sinh học và các ngành sinh học khác. Trong các thập kỷ qua, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các ngành khoa học có liên quan, hóa sinh học có những tiến bộ sâu sắc, tạo thêm những cơ sở khoa học để hiểu biết có hệ thống nhiều vấn đề hóa học của sự sống. Những tiến bô của hóa sinh học trong những năm qua có nhiều mặt, nhưng chúng tôi quan tâm nhiều đến những vấn đề sau đây:

Về enzym, chất xúc tác sinh học mà hầu như mọi phản ứng hóa học trong cơ thể sống đều cần có vai trò xúc tác của nó, vì vậy enzym học được coi như cột sống của hóa sinh học.

Cơ thể sống là hệ thống mở, sự sống là sự trao đổi chất liên tục, khi sự trao đổi chất ngừng thì sự sống không tồn tại. Chính những phản ứng hóa học cùng mạng lưới chuyển hóa vật chất là phương thức chủ yếu để thực hiện những quá trình trao đổi chất, do dó, có thể nói rằng vai trò của enzym luôn gắn liền với sự sống.

Ngày nay hóa sinh học còn chú ý đến những phức hợp đa phân tử trong cơ cấu của sự sống, đó là những phần tử enzym đa nguyên (polyme), những phức hợp enzym với cơ chất (ES), những phức hợp đ enzym (multienzym), những phức hợp kháng nguyên - kháng thể, những phức hợp hormon với recepto. Cấu trúc không gian ba chiều cùa các phức hợp sinh học là vấn đề quan trọng trong hóa sinh học. Những phân tử protein nói chung và enzym nói riêng đều có những cấu trúc đặc hiệu để đảm bảo cho chức năng sinh học hoặc chức năng xúc tác và chức năng điều chỉnh của chúng.

Tính đặc hiệu của những phản ứng tương tác giữa enzym với cơ chất, giữa kháng nguyên với kháng thể, giữa, hormon với reccptơ đều được thể hiện theo sự phù hợp bổ sung về không gian một cách chặt chẽ giữa các phần tử. Trên nhiều mạng lưới chuyển hóa, tồn tại những phức, hợp đa enzym, gồm nhiều phần tử enzym có liên quan với nhau về chức năng xúc tác, phản ứng tương tác với nhau tạo thành những khối kết tụ lớn. Những khối này vừa là cơ sở vừa là điều kiện cần thiết cho các phần tử enzym phối hợp cộng tác với nhau, làm cho hiệu lực và hiệu quả xúc tác tăng lên rất nhiều.
 

Độ bền vững và ổn định về cấu trúc không gian ba chiều của những đại phân tử sinh học hoặc các phức hợp sinh học được bảo đảm bằng những liên kết yếu do những tương tác yếu giữa, các phân tử tạo nên, chứ không phải là những liên kết đồng hóa trị. Những liên kết yếu có vai trò rất quan trọng, tuy tác dụng riêng biệt của từng liên kết này không lớn, nhưng trong những đại phân tử sinh học lại có rất nhiều liên kết như thế cho nên tác dụng hiệp đồng của các liên kết đó lại rất có ý nghĩa đối với những đại phân tử này cũng như chức năng của chúng.

Sự hiểu biết về các chất hóa học trung gian trong dẫn truyền thần kinh cũng có nhiều tiến bộ, trong những năm qua người ta nói nhiều đến hàng loạt những hormon neuropeptid với sự dẫn truyền thần kinh tiết peptid (peptidergic). Trước đây, người ta chỉ nói nhiều đến những chất trung gian hóa học kinh điển trong dẫn truyền thần kinh như cholin, các chất amin như dopamin, adrenalin và noradrenaỉin, serotonin và histamin. Sự dẫn truyền thần kinh tiết peptid là vấn đề mới được nêu ra trong khoảng thời gian không lâu và đã có những đóng góp quan trọng cho hóa sinh học và sinh lý học thần kinh với rất nhiều loại neuropeptid mới được phát hiện.

Cùng với những vấn đề nêu ra ở trên, người ta nói nhiều đến những tiến bộ trong lĩnh vực hóa sinh học của acid nucleic, những chất lưu giữ và chuyền đạt những thông tin di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, bảo đảm sự tiến triển của giống loài và nói rộng ra là duy trì và phát triển sự sống trên Trái Đất. Người ta đã đạt được hàng loạt, những hiểu biết mới về sự thể hiện của các gen, về quá trình nhân bản ADN, quá trình sao chép những thông tin di truyền, sự biến hóa những mã di truyền, việc xử lý hoàn thiện các ARNm (sau quá trình sao chép) và các protein (sau quá trình dịch mã) cùng với nhiều phương pháp, kỹ thuật thăm dò nghiên cứu gen.

Những vấn đề nêu trên là những vấn đề chủ yếu của hóa sinh học, có liên quan mật thiết và có ý nghĩa sâu sắc đối với các hiện tượng sinh học của sự sống và bản thân sự sống.

Những vấn đề khác như các gốc tự do trong sinh học, hóa sinh học tuổi già, hóa sinh học môi trường, những protein đặc hiệu của cơ quan sinh sản,... cũng đã có được nhiều hiểu biết mới.
 

Trên đây vừa nêu lên những vấn đề mà chúng tôi đang quan tâm. Xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc và rất mong nhận được những lời phê bình góp ý của các bạn. Chúng tôi hy vọng rằng cuốn sách này có thể giúp ích các bạn trong việc tìm hiểu những diễn biến hóa học trong cơ thể sống.

Cuối cùng chúng tôi xin chân thành cảm ơn Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, cảm ơn ông Giám đốc Nhà xuất bản và Thạc sĩ Nguyễn Huy Tiến đã tạo những điều kiện thuận lợi cho việc xuất bản cuốn sách này.

[EBOOK] NHỮNG VẤN ĐỀ HÓA SINH HỌC HIỆN ĐẠI (TẬP I), GS. TSKH. NGUYỄN HỮU CHẤN (CHỦ BIÊN) ET AL., NXB KHOA HỌC KỸ THUẬT

Quý bạn đọc có thể tải ebook trên về tại đây: PART 1 / PART 2.

Từ khoá: ebook, giáo trình, những vấn đề hoá sinh học hiện đại, giáo trình sinh hoá, giáo trình hoá sinh, sinh hoá hiện đại, hoá sinh hiện đại, sinh hoá đại cương, hoá sinh đại cương, công nghệ sinh học